Di tích lịch sử đồn Pom Pát
10/02/2022
Di tích lịch sử đồn Pom Pát thuộc bản Hua Ít, thị trấn Ít Ong, huyện Mường La, do thực dân Pháp xây dựng vào cuối năm 1950 đầu năm 1951. Tại đây có thể bao quát được động tĩnh trung tâm huyện lỵ, đồng thời phòng thủ lực lượng kháng chiến phản công từ hướng đông bắc và cắt đứt tiếp viện của ta theo đường bộ 37 và đường sông từ Chiến khu Việt Bắc sang vùng Tây Bắc.
Hệ thống đồn Pom Pát được xây dựng kiên cố trên diện tích gần 1ha. Riêng khu công sự chiến đầu có diện tiện tích 4.800m2, có tường bao quanh cao 3,2m, rộng 0,8m, phía trên gắn hàng rào dây thép gai bảo vệ. Cách 1 mét tưởng có 1 lỗ chân mai, cứ 10-12 lỗ châu mai có 1 lô cốt đặt súng trung liên. Trung tâm đồn là hầm chỉ huy có hào giao thông dẫn ra lô cốt chỉ huy. Tổng chỉ huy là tên quan B, cùng với 10 cố vấn quân sự người Pháp.
Ngày 14-10-1952, Chiến dịch Tây Bắc bắt đầu. Trong đợt đầu tiên, bộ đội tổng công kích tại phân khu Nghĩa Lộ và tiểu khu Phú Yên. Sau khi giành thắng lợi tại Nghĩa Lộ, các Trung đoàn 209, 165 thuộc Đại đoàn 312 đã tiêu diệt các đồn địch trên đường tiến quân, đuổi địch về tận đồn Pom Pát. Sáng ngày 20-10-1952, các chiến sĩ thuộc Đại đoàn 312 phối hợp với đội du kích Mường La cùng với mũi tiến công của Tiểu đoàn 115, Sư đoàn 308 đánh dồn dập đồn Pom Pát trong 4 ngày đêm, địch không đủ sức chống cự phải tháo chạy, ta tiêu diệt và bắt sống nhiều cố vấn Pháp và tay sai. Đồn Pom Pát được xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh vào ngày 28-4-2006.
Nguồn Theo Địa Chí Sơn La xuất bản năm 2020