Thời gian này đang là thời điểm thu hoạch cà phê tại các địa phương trên địa bàn tỉnh. Do ảnh hưởng của đợt nắng hạn trong những tháng đầu năm, nhiều diện tích cây cà phê không có nước tưới, lá héo úa ít đậu quả, dẫn tới sản lượng sụt giảm nhiều so với năm trước. Nhưng do biến động của giá cà phê thế giới nên năm nay thị trường thu mua quả tươi cao đột biến hơn, từ đầu mùa mức giá giao động từ 15.000 - 18.000 đồng/kg quả tươi, gần gấp đôi so với năm trước. 

Hiện nay, cà phê Sơn La được chế biến tập trung tại các cơ sở, gồm: Công ty TNHH xuất nhập khẩu cà phê Minh Tiến; Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Cát Quế; Công ty cổ phần Phúc Sinh Sơn La; Doanh nghiệp tư nhân Thu Thủy; HTX Dịch vụ nông nghiệp Mường Chanh; HTX Cà phê Bích Thao; HTX Ara-Tay Coffee; Công ty cổ phần chế biến cà phê Sơn La. Các cơ sở đảm bảo thu mua, sơ chế, chế biến 50% sản lượng cà phê quả tươi của tỉnh. Lượng còn lại, được chế biến nhỏ, phân tán trong các hộ dân thông qua phương pháp chế biến ướt, nửa ướt, lên men, honey (mật ong).

Vụ sản xuất cà phê năm nay, Công ty cổ phần Phúc Sinh đầu tư một số thiết bị chuyên sâu, gia tăng khoảng 15% công suất hiện có. Cùng với đó, duy trì dây chuyền chế biến chè Cascara từ vỏ cà phê tại Nhà máy đạt tiêu chuẩn của Hiệp hội Anh quốc dành cho thực phẩm, có công suất 10 tấn quả chín/ngày, tương đương 1 tấn trà thành phẩm/ngày.

Nắm bắt những xu thế bền vững của ngành cà phê, nhiều doanh nghiệp, HTX trên địa bàn tỉnh đã xây dựng hướng chiến lược lâu dài. HTX cà phê Bích Thao, một trong những HTX sản xuất cà phê đặc sản lớn của tỉnh, đã đưa vào canh tác nhiều giống mới có năng suất, khả năng chống chịu thời tiết tốt. Cùng với quy trình trồng, chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGap, canh tác theo hướng hữu cơ và thực hiện liên kết với hàng chục hộ dân trồng cà phê trong vùng với mong muốn sản phẩm luôn có đầu ra ổn định. Ngoài liên kết với 800 nông hộ, HTX trồng cà phê, đơn vị còn liên kết chuyển giao kỹ thuật thâm canh 40 ha cà phê đặc sản cho HTX Nông nghiệp Chiềng Sét, xã Chiềng Đen, thành phố Sơn La; hướng dẫn HTX xây dựng 4 nhà lưới chế biến cà phê Honey (mật ong). Vụ cà phê năm nay HTX đã đầu tư gần 10 tỷ đồng nâng công suất dây chuyền sơ chế cà phê từ 20 tấn cà phê nhân lên 60 tấn cà phê nhân/ngày, đêm.

Để đảm bảo lành mạnh trong thu mua, chế biến, nâng cao giá trị sản phẩm và bảo vệ môi trường, UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành chức năng, các huyện, thành phố làm tốt công tác hỗ trợ doanh nghiệp, nông hộ, thường xuyên thông tin về tình hình thị trường; thường xuyên giám sát hoạt động của các cơ sở chế biến nông sản quy mô tập trung thông qua hệ thống camera giám sát tại các khu xử lý chất thải của cơ sở.

Với diện tích trên 21.000 ha, cà phê đang là một trong những cây trồng chủ lực của tỉnh trong nhiều năm trở lại đây. Nhờ đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, làm chủ trong các khâu sản xuất, cũng như tham gia vào chuỗi chế biến sâu… Cây cà phê đang mang lại thu nhập đáng kể cho người dân trên địa bàn và thương hiệu cà phê Sơn La ngày một khẳng định chỗ đứng trên thị trường trong và ngoài nước.

Lê Hồng