Xác định con người là trung tâm của mọi chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, những năm qua tỉnh Sơn La đã đưa ra nhiều giải pháp thực hiện nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 21/01/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển nguồn nhân lực tỉnh Sơn La giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 ra đời là lực đẩy để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tạo nền móng cho sự phát triển bền vững trong giai đoạn mới.
Đổi mới phát triển giáo dục tăng khả năng cung ứng nguồn nhân lực, đáp ứng mục tiêu
phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Triển khai thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 21/01/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, UBND tỉnh đã xây dựng kế hoạch cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ, định hướng lớn để các cấp, các ngành, các địa phương tập trung chỉ đạo thực hiện. Trong đó tập trung, bám sát các nhiệm vụ, giải pháp nhằm phát triển nguồn nhân lực của tỉnh gắn với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, giải quyết tạo việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp tối đa và nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống an sinh xã hội của mọi người dân.
Các cấp, các ngành đã tổ chức quán triệt Nghị quyết gắn với việc quán triệt chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, giải quyết tạo việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp tối đa và nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống, an sinh xã hội cho Nhân dân. Nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông; đào tạo lao động có kỹ năng, tay nghề cao; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị. Các hoạt động tuyên truyền và tư vấn nghề nghiệp, việc làm được triển khai tới người lao động. Đặc biệt là khối giáo dục thường xuyên nhằm thực hiện tốt công tác phân luồng, tạo điều kiện cho học sinh có đủ kiến thức lựa chọn hình thức học phù hợp với khả năng, phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động. Tỷ lệ nhân lực qua đào tạo trong toàn nền kinh tế của tỉnh năm 2022 đạt 59,03%. Tỷ lệ lao động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp năm 2022 chiếm 64,4%; Lĩnh vực công nghiệp, xây dựng chiếm 17,65%; Lĩnh vực thương mại, dịch vụ chiếm 17,95%.
Tỷ lệ trường mầm non, phổ thông đạt chuẩn quốc gia năm 2022: 346/598 đạt tỉ lệ 57,85% (mục tiêu Nghị quyết: đến năm 2025 đạt 70,1%). Phát triển giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, bảo đảm cung cấp đầy đủ kiến thức phổ thông, cơ bản giúp thế hệ trẻ có thể tiếp tục học nghề hoặc học lên trình độ cao; tạo nền tảng xây dựng nguồn nhân lực tương lai. Quy mô mạng lưới, trường lớp được sắp xếp, củng cố và phát triển; cơ sở vật chất trường học được tăng cường, bổ sung đồng bộ và từng bước hiện đại đã cơ bản đáp ứng đủ 01 phòng/lớp học, đảm bảo dạy học 02 buổi/ngày. Tỷ lệ huy động trẻ 6 tuổi vào lớp 1 đạt 99,91%; lớp 6 đạt 99,8% đã hoàn thành chỉ tiêu Nghị quyết. Số học sinh sinh viên các loại 166/vạn dân đã hoàn thành chỉ tiêu Nghị quyết.
Đội ngũ cán bộ quản lý, nhà giáo toàn ngành là 22.475 người; trong đó cán bộ quản lý là 1.626 người; Về trình độ: Tiến sĩ đạt 0,01%; Thạc sĩ đạt 1,86%; Đại học đạt 69,6%; Cao đẳng đạt 21,9%; Trung cấp đạt 6,7%. Tỷ lệ đội ngũ cán bộ, công chức cấp tỉnh, huyện, đạt trình độ đại học và trên đại học năm 2022 là 97,06%; đến năm 2025 đạt 100% và duy trì những năm tiếp theo. Tập trung rà soát, thực hiện công tác tái đào tạo đối với các cán bộ, công chức, viên chức chưa đạt chuẩn. Thực hiện tinh giản biên chế theo hướng thay thế những người không đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ. Đến Quý I năm 2023 đã đào tạo, bồi dưỡng cho 8.303 lượt cán bộ viên chức của các huyện, thành phố. Đảm bảo thực hiện tốt công tác tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức, viên chức, nghiêm túc thực hiện tốt công tác tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức, đảm bảo đúng theo quy định của pháp luật. Phát triển nhân lực ngành y tế 100% trạm y tế xã đủ điều kiện khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, các bệnh viện tuyến huyện thực hiện được tối thiểu 80% danh mục dịch vụ kỹ thuật của tuyến, có 179/204 xã đạt Tiêu chí quốc gia về y tế, đạt tỷ lệ 87,7%. Phát triển nhân lực khoa học công nghệ triển khai hiệu quả Đề án Hỗ trợ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo tỉnh Sơn La.
Đổi mới phát triển giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học, phát triển năng lực của các cơ sở đào tạo nhằm tăng khả năng cung ứng nguồn nhân lực, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; ưu tiên đào tạo nguồn nhân lực đối với đồng bào dân tộc thiểu số; phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động trong tỉnh, nhu cầu của người lao động khi tìm kiếm việc làm tại các địa phương khác. Kết quả, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, Trường Đại học Tây Bắc tuyển sinh và đào tạo 39.792 lao động thuộc các cấp trình độ; trong đó: Đại học 2.708; Cao đẳng 1.353; trung cấp 4.522; Sơ cấp và đào tạo thường xuyên 19.100; Tập huấn và chuyển giao công nghệ 12.109. Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 59,03% trong đó số lao động đào tạo được cấp văn bằng, chứng chỉ là 24,2%. Công tác đào tạo nghề tiếp tục được triển khai thực hiện có hiệu quả, trong đó chú trọng công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn tiếp cận với kỹ thuật và công nghệ tiên tiến, có định hướng phát triển nghề nghiệp, sản xuất theo hướng bền vững, chất lượng lao động nông thôn trên địa bàn tỉnh đã cải thiện nâng cao.
Bên cạnh đó tỉnh cũng khuyến khích các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất, kinh doanh và nhân dân có điều kiện đưa lao động hoặc con em mình đi đào tạo, học tập ở nước ngoài sau đó trở về làm việc tại địa phương. Đồng thời khuyến khích học sinh, sinh viên, người lao động tham gia các giải thưởng về trí tuệ, các cuộc thi sáng tạo trên địa bàn tỉnh và cả nước. Phối hợp với các trường đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp để tìm kiếm các ứng viên có năng lực, tuyển dụng vào làm việc tại các doanh nghiệp có các chương trình liên kết đào tạo, hỗ trợ và tìm kiếm các ứng viên là những sinh viên có năng lực và tâm huyết ngay từ khi còn trên ghế nhà trường tại các cơ sở giáo dục - đào tạo.
Nhận thức tầm quan trọng của nguồn nhân lực đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XV đã xác định phát triển nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo các cấp, nhất là bậc Trung học phổ thông và giáo dục nghề nghiệp là một trong ba khâu đột phá.
Diệp Hương