Những năm gần đây, cơ cấu lao động của tỉnh Sơn La đã có sự chuyển dịch từ nông nghiệp sang các ngành công nghiệp và dịch vụ, từng bước tiếp cận mục tiêu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển du lịch. Thị trường lao động tỉnh Sơn La cũng có những bước tiến: Quy mô và trình độ lao động tăng lên; chất lượng việc làm dần được cải thiện, từng bước chính thức hóa một phần việc làm phi chính thức; cơ cấu lao động chuyển dịch tích cực; thu nhập, tiền lương của người lao động tăng; năng suất lao động và tính cạnh tranh của lực lượng lao động được nâng lên. Thị trường lao động được chú trọng, dự báo cung - cầu lao động và hệ thống thông tin thị trường lao động được tăng cường. Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 63%; tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt 28%; lao động làm việc trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp, thủy sản đạt 60,9%; công nghiệp - xây dựng đạt 18,35%; thương mại - dịch vụ đạt 18,75%; chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm, tăng thêm thu nhập cho trên 21.000 người lao động/năm. Công tác đào tạo nhân lực đã có những đổi mới theo hướng tập trung nâng cao chất lượng, đào tạo gắn kết với nhu cầu của địa phương, doanh nghiệp và các đơn vị sử dụng lao động.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XV xác định phát triển nguồn nhân lực là 1 trong 3 khâu đột phá của nhiệm kỳ 2020 - 2025. Cụ thể hóa khâu đột phá, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU và Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Đề án phát triển nguồn nhân lực tỉnh Sơn La giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030. Để triển khai thực, UBND tỉnh đã xác định cụ thể các nhóm nhiệm vụ và giải pháp phát triển nguồn nhân lực gắn kết chặt chẽ với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, giải quyết, tạo việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp, nâng cao thu nhập và cải thiện cuộc sống cho người dân, đảm bảo an sinh xã hội; nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông; đào tạo lao động có kỹ năng, tay nghề cao; chú trọng việc tạo môi trường, huy động nguồn lực đầu tư, chăm lo đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực. Bên cạnh đó là tập trung đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ phù hợp với điều kiện thực tiễn từng vùng, từng lĩnh vực, nhất là các vùng kinh tế trọng điểm, vùng nông thôn, vùng cao, biên giới và khu vực đồng bào dân tộc thiểu số. Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, triển khai đồng bộ các chính sách phát triển, thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực chất lượng cao; gắn đào tạo với nhu cầu thị trường lao động và định hướng phát triển các ngành, lĩnh vực mũi nhọn của tỉnh.

Lũy kế từ đầu năm 2025, toàn tỉnh có 206 người lao động tỉnh Sơn La xuất cảnh đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đạt 103% chỉ tiêu năm 2025. Trong tháng 7/2025, đã tư vấn việc làm, học nghề, xuất khẩu lao động và cung cấp thông tin thị trường lao động, chính sách pháp luật về việc làm cho trên 2.500 lượt người, kết quả đã có 1.898 lao động được giới thiệu và có việc làm tại các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Dự kiến đến hết năm 2025, tỷ lệ lao động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp giảm còn 58,9%; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 65%, trong đó tỷ lệ lao động được cấp bằng, chứng chỉ đạt 30%, tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị giảm dưới 3,65% đạt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra.  

Trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục chú trọng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý, giảng dạy và học tập. Đẩy mạnh phát triển giáo dục nghề nghiệp gắn với nhu cầu thực tiễn của thị trường lao động, đặc biệt trong các lĩnh vực như nông nghiệp, dịch vụ, du lịch, công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Nâng cao chất lượng đào tạo tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp; tăng cường cơ chế tự chủ, mở rộng liên kết giữa các cơ sở đào tạo với doanh nghiệp, hợp tác xã trong đào tạo và sử dụng lao động. Quan tâm hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động nông thôn, lao động dân tộc thiểu số, người thuộc diện tái định cư, người bị thu hồi đất sản xuất; góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động, tạo việc làm bền vững và nâng cao thu nhập cho người dân.

Lê Hồng