(sonla.gov.vn) Tỉnh Sơn La có thổ nhưỡng, khí hậu thuận lợi phát triển nhiều nông sản đặc trưng, trong đó có cây chuối. Với ưu điểm dễ trồng, chăm sóc, ít bị sâu bệnh, chi phí đầu tư ban đầu không lớn, nhiều hộ dân đã chuyển đổi diện tích đất sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả sang trồng cây chuối tây, mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần từng bước giảm nghèo ở địa phương.
Toàn tỉnh hiện có trên 6.000 ha chuối, diện tích cho thu hoạch đạt trên 5.600 ha. Theo số liệu báo cáo, từ đầu năm đến nay sản lượng chuối đã tiêu thụ đạt gần 54.000 tấn, giá trị 186.562 triệu đồng, trong đó tham gia xuất khẩu 7.000 tấn, giá trị 35.000 triệu đồng. Giá bán chuối cho các đơn vị xuất khẩu đạt 5 nghìn đồng/kg; giá thu mua tiêu thụ trong nước trung bình 3-4 nghìn đồng/kg.
Toàn tỉnh tiêu thụ gần 54 nghìn tấn chuối.
Huyện Yên Châu là huyện có diện tích trồng chuối lớn, toàn huyện hiện có gần 840 ha chuối, sản lượng khoảng 9.000 tấn/năm, trồng tập trung tại các xã: Chiềng Đông, Sặp Vạt, Chiềng Hặc, Tú Nang. Chủ yếu là giống chuối tây, ban đầu được bà con trồng lấy quả ăn, sau trở thành hàng hóa đặc sản được nhiều người biết đến bởi độ ngọt, vị thơm ngon đặc trưng. So với các loại cây trồng khác, cây chuối dễ trồng, có khả năng chống hạn tốt. Sau khi trồng khoảng một năm cho thu hoạch, năng suất 12-15 tấn/ha.
Nhằm tạo điều kiện để sản phẩm chuối Yên Châu tiêu thụ ổn định, huyện Yên Châu đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ xây dựng thương hiệu, hoàn thiện các tiêu chí xây dựng chỉ dẫn địa lý đối với sản phẩm chuối. Từ năm 2019, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã cấp nhãn hiệu chứng nhận sản phẩm “Chuối Yên Châu”, góp phần khẳng định thương hiệu, nâng cao giá trị và tăng thu nhập cho người dân. Cùng với đó, huyện Yên Châu đẩy mạnh quy hoạch, mở rộng diện tích chuối tại các xã có điều kiện thuận lợi; triển khai mô hình trồng chuối cấy mô nâng cao năng suất, chất lượng; tăng cường quảng bá, giới thiệu sản phẩm; xây dựng mô hình liên kết giữa các hộ dân, HTX và doanh nghiệp trong hoạt động chế biến; nhiều cơ sở, doanh nghiệp đầu tư máy móc sản xuất, chế biến các sản phẩm chất lượng như: Chuối sấy dẻo, chuối sấy giòn, rượu chuối... Huyện đã tuyên truyền, vận động, tạo điều kiện các hộ dân tham gia hoạt động chế biến, đa dạng các sản phẩm từ chuối; phối hợp đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá thương hiệu sản phẩm chuối Yên Châu; hỗ trợ người dân về máy móc sản xuất, bao bì, tem nhãn để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Từ đó, người dân có điều kiện tiếp cận thị trường và cung cấp ra thị trường những sản phẩm tốt nhất; góp phần quảng bá, giữ vững thương hiệu "Chuối Yên Châu".
Đối với huyện Mường La, hiện có gần 1.500 ha trồng chuối, diện tích cho sản phẩm trên 1.200 ha, tập trung chủ yếu ở các xã: Mường Bú, Mường Chùm, Chiềng San, Tạ Bú, Chiềng Lao và thị trấn Ít Ong. Chuối được thu hoạch rải đều các tháng trong năm, tập trung nhiều vào các tháng từ tháng 6 đến tháng 12; năng suất bình quân đạt từ 10-20 tấn quả/ha/năm, 1 ha cây chuối tây (tính cả quả, lá, hoa, thân cây) cho thu nhập từ 120-140 triệu đồng/năm. Hiện nay, quả chuối tây tại Mường La chủ yếu được tiêu thụ tại các chợ đầu mối, siêu thị trong nước và xuất khẩu sang Trung Quốc, EU bằng đường chính ngạch. Để cây chuối năng suất, chất lượng, đầu ra ổn định, huyện Mường La đã tập trung quy hoạch, xây dựng mã số vùng trồng, vận động người dân thành lập HTX để liên kết tiêu thụ sản phẩm.
Cây chuối tây hiện đang là cây trồng chủ lực của một số địa phương, bà con đã chuyển đổi diện tích kém hiệu quả sang trồng chuối đạt năng suất cao, từng bước tăng thu nhập, xóa đói, giảm nghèo cho nhiều hộ dân.
Lê Hồng