(Nông nghiệp) Sơn La một trong những tỉnh miền núi phía Bắc, có thế mạnh về sản phẩm nông nghiệp. Thực hiện chương trình mỗi xã một sản phẩm, địa phương này đã vận dụng được những lợi thế, biến nhược điểm thành ưu điểm tạo ra nhiều sản phẩm OCOP mang giá trị cao, đặc trưng riêng.
Lễ hội Mừng cơm mới xã Ngọc Chiến năm 2023 (hình minh họa).
Khai thác những tiềm năng lợi thế sẵn có, thời gian qua tỉnh Sơn La đã chú trọng phát triển sản phẩm thuộc Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP). Qua đó, giúp người sản xuất có điều kiện nâng cao thu nhập, phát triển đời sống và nâng cao hiệu quả thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới.
Gạo nếp tan Ngọc Chiến là sản phẩm gạo nếp đã được đồng bào dân tộc Thái xã Ngọc Chiến, huyện Mường La (Sơn La) trồng từ nhiều đời nay. Đây là giống gạo nếp có những đặc tính quý như gạo trắng trong, hạt bầu bóng, chất lượng gạo dẻo, mùi hương thơm dịu, vị gạo ngậy bùi. Ngày nay, giống lúa đặc sản này đã trở thành sản phẩm hàng hóa, khẳng định chất lượng và có giá trị trên thị trường, giúp người nông dân có thu nhập ổn định. Xã Ngọc Chiến đã quy hoạch vùng trồng và hướng dẫn kỹ thuật cho nông dân theo hướng sản xuất hữu cơ để nâng cao giá trị, tạo sản phẩm đặc trưng, gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Xã Ngọc Chiến hiện có 250 ha, với năng suất bình quân từ 4 - 4,5 tấn/ha. Đến nay, sản phẩm gạo nếp tan Ngọc Chiến không chỉ là sản phẩm OCOP đạt 4 sao cấp tỉnh mà vẻ đẹp của những cánh đồng lúa nơi đây còn tương hỗ cho du lịch cộng đồng phát triển. Hàng năm nhân dân các dân tộc nơi đây đều tổ chức Lễ hội mừng cơm mới nhằm khẳng định nét đẹp văn hóa truyền thống, phong tục tập quán, tín ngưỡng, tâm linh của đồng bào các dân tộc nơi đây.
Khai thác thế mạnh của địa phương gắn với thực hiện chương trình "Mỗi xã một sản phẩm", đến nay, huyện Mường La, tỉnh Sơn La đã xây dựng được 6 sản phẩm OCOP, gồm: Tinh dầu sả java, thịt bò hun khói, gạo nếp tan xã Ngọc Chiến, gạo tẻ nương xã Chiềng Ân, cá sấy sông Đà xã Chiềng Hoa, táo đại và xoài xã Mường Bú. Các sản phẩm có chất lượng tốt được thị trường ưa chuộng, mang lại hiệu quả kinh tế cao, bền vững.
Thực hiện chương trình "Mỗi xã một sản phẩm", huyện Mường La đã đẩy mạnh tuyên truyền và phổ biến cơ chế, chính sách về phát triển ngành nghề, phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn, lợi ích khi tham gia chương trình OCOP. Huyện đã hỗ trợ hơn 1,7 tỷ đồng giúp các nhóm hộ, tổ sản xuất, HTX có thêm điều kiện hoàn thiện, chuẩn hóa 6 sản phẩm về thiết kế bao bì, in ấn nhãn mác, quyền sở hữu trí tuệ, thiết kế website... Phối hợp với các ngành tổ chức tập huấn, hướng dẫn các đơn vị, tổ chức, cá nhân trên địa bàn ghi nhãn mác hàng hóa, mã số, mã vạch; đăng ký tham gia chương trình. Đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, tạo điều kiện cho các HTX, doanh nghiệp tham gia các hội chợ trong và ngoài tỉnh để mở rộng thị trường tiêu thụ.
Khi tham gia chương trình OCOP, các hộ nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp còn được huyện, tỉnh hỗ trợ chuyển giao khoa học công nghệ; hỗ trợ xây dựng mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, gắn với sơ chế, chế biến và quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn tiên tiến. Khuyến khích các doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh thực hiện liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị và xây dựng nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm. Với sự quan tâm hỗ trợ của các ngành chuyên môn và địa phương, các hộ dân, HTX, doanh nghiệp đã tập trung mở rộng diện tích những loại cây trồng theo hướng hữu cơ, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP.
Nguyễn Hạnh