Nằm dưới chân đèo Pha Đin, được thiên nhiên ưu đãi cho khí hậu và nguồn nước thích hợp với cây chè, những năm qua, việc phát triển cây chè trên địa bàn huyện Thuận Châu đã được cấp ủy, chính quyền huyện Thuận Châu đặc biệt quan tâm. Theo người dân địa phương, cây chè được trồng tại huyện Thuận Châu từ năm 1959 với giống chè Shan Tuyết. Do thích hợp với điều kiện địa hình, thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương, cùng với việc áp dụng quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hái, sản xuất, chế biến nghiêm ngặt mà sản phẩm chè trồng tại huyện Thuận Châu có nhiều điểm khác biệt và ưu thế hơn với chè của địa phương khác, nước có màu xanh tự nhiên, hương thơm nhẹ nhàng, vị đậm chất dịu. Xã Phổng Lái hiện đang có gần 700 ha chè trên địa bàn và phát triển với hai loại chè chính là chè Olong và chè xanh.

Sản phẩm Chè Phổng Lái Thuận Châu được người tiêu dùng ưa chuộng.

Đến nay, diện tích chè được mở rộng trồng ở nhiều xã trên địa bàn huyện Thuận Châu như Phổng Lái, Chiềng Pha, Mường É, Phổng Lập với diện tích trên 700 ha. Hàng năm cung cấp ra thị trường hơn 6.000 tấn chè. Hiện nay sản phẩm chè Phổng Lái có hai loại sản phẩm chính đó là Chè xanh và chè Olong, được chắt chiu từ tình yêu, bàn tay lao động cần cù, mang hương vị độc đáo của núi rừng Tây bắc. Trong đó, chè Olong được nhiều người biết đến nhờ những tác dụng đặc biệt tốt cho sức khỏe. Quá trình bán lên men giúp chè Olong vẫn giữ nguyên được hàm lượng Polyphanol, giúp ngăn ngừa các gốc tự nhiên, giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư. Hơn nữa, những thành phần tự nhiên trong lá chè có khả năng làm chậm tiến trình lão hóa, giảm sự hình thành của tàn nhang và những nếp nhăn. Khác với loại chè Olong, chè xanh là thức uống truyền thống của người Châu Á. Từ những đọt chè non xanh tươi mơn mởn, chè được chế biến không qua công đoạn lên men nhằm bảo đảm trọn vẹn hương vị thiên nhiên. Chè xanh thuộc tính mát, trước đắng sau ngọt, giúp đem đến tỉnh táo cho người dùng, làm mát cơ thể, giải độc và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.

Những năm qua, để phát huy thế mạnh của địa phương, huyện Thuận Châu đã không ngừng đẩy mạnh cơ cấu lại sản xuất nông lâm nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung với cách làm đồng bộ, từ sản xuất, bảo quản, chế biến đến liên kết tiêu thụ sản phẩm. Chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm, nên các sản phẩm chè chế biến tại Thuận Châu ngày càng có uy tín và đa dạng về mẫu mã, chủng loại, chất lượng đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.

Năm 2028, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận “Chè Phổng Lái Thuận Châu”. Sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu chứng nhận, huyện Thuận Châu đã chỉ đạo các phòng chuyên môn, UBND các xã, các doanh nghiệp, HTX thực hiện nghiêm các nội dung trong quy định về sử dụng nhãn hiệu chứng nhận sản phẩm “Chè Phổng Lái Thuận Châu”. Giao chủ sở hữu Giấy chứng nhận là phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thuận Châu. Đến nay, đã tiếp nhận và cấp quyền sử dụng cho 03 đơn vị doanh nghiệp, HTX gồm: HTX Bình Thuận, Công ty TNHH Trà Thu Đan, Công ty TNHH nông sản Thân Nga.

Ngay sau khi được cấp quyền sử dụng Nhãn hiệu, các Doanh nghiệp, HTX đã cải tiến quy trình chăm sóc và chế biến sản phẩm chè đáp ứng các tiêu chuẩn về chất lượng, mẫu mã sản phẩm theo quy định; đảm bảo chất lượng phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Đến nay, chất lượng và giá thành sản phẩm chè Phổng Lái Thuận Châu đã được nâng lên rõ rệt. Thời điểm trước khi có thương hiệu, giá 01 kg chè dao động từ 60.000 - 80.000 đồng/kg; sau khi có thương hiệu và cải tiến quy trình chế biến giá thành sản phẩm đã tăng lên từ 200.000 - 500.000 đồng/kg.

Để duy trì và phát triển nhãn hiệu Chè Phổng lái, thời gian tới huyện Thuận Châu sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn để đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện xác định cây chè là cây chủ lực mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đồng thời, bổ sung, hoàn chỉnh quy hoạch; tiếp tục phát triển cây chè trên địa bàn. 

Lê Hồng