Với lợi thế về cảnh quan thiên nhiên sẵn có, cùng bản sắc văn hóa đặc sắc, ngành du lịch Sơn La đã tập trung phát triển sản phẩm du lịch đa dạng gắn với sinh thái, nông nghiệp và văn hóa bản địa. Đến nay, Sơn La có 15 khu du lịch, điểm du lịch đã được công nhận (trong đó có 01 khu du lịch quốc gia, 01 khu du lịch cấp tỉnh, 13 điểm du lịch cấp tỉnh); 05 nhóm sản phẩm du lịch chủ đạo: Du lịch sinh thái, nông nghiệp; Du lịch văn hóa, lịch sử; Du lịch cộng đồng; Du lịch nghỉ dưỡng, giải trí và sức khỏe; Du lịch chuyên đề (thể thao; hội thảo, hội nghị, ẩm thực). Nhiều điểm đến du lịch được hình thành và phát triển, tạo điểm nhấn cho du lịch Sơn La, như: Khu du lịch quốc gia Mộc Châu; Quảng trường Tây Bắc; Di tích quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La; Di tích quốc gia đặc biệt Khu căn cứ cách mạng Việt Nam - Lào; Khu Di tích lịch sử Ngã ba Cò Nòi; Di tích lịch sử kháng chiến chống Pháp khu rừng bản Nhọt; Khu du lịch Đèo Pha Đin; Khu du lịch vùng lòng hồ Thủy điện Sơn La; Du lịch sinh thái, nông nghiệp tại Làng chè, Thung lũng mận Nà Ka...

Di tích quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La.

Du lịch cộng đồng ở Sơn La cũng đang là hướng đi bền vững mà tỉnh Sơn La chú trọng, ngoài giá trị kinh tế, mô hình này còn mang lại giá trị văn hóa bền vững cho địa phương. Nhiều làng bản đã phát triển du lịch cộng đồng như: Hua Tạt - Vân Hồ (Homestay A Chu đã có hình ảnh và thương hiệu điểm đến); Làng nguyên thủy - Hang Táu; du lịch Ngọc Chiến ... thu hút nhiều du khách, đặc biệt là khách nước ngoài. Các hoạt động tham quan, trải nghiệm với những nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc như: Xòe Thái, lễ hội truyền thống, Tuần văn hóa các dân tộc Mộc Châu, Lễ hội hoa Sơn Tra , Lễ hội đua thuyền tại Quỳnh Nhai, Tết Xíp Xí tại Phù Yên. Cùng với các sản phẩm du lịch khác, du lịch sinh thái nông nghiệp cũng đã tạo lên thương hiệu, hình ảnh điểm đến nổi bật của du lịch Sơn La trên bản đồ du lịch Việt Nam,  các hoạt động tham quan trải nghiệm trên những cánh đồng hoa, cánh đồng cỏ, đồi chè, vườn dâu tây, thung lũng mận, xoài, cà phê hay Ngày hội hái quả đã tạo cho du lịch Sơn La có đủ các sản phẩm du lịch theo 4 mùa.

Việc phát triển sản phẩm du lịch được triển khai thực hiện đúng định hướng, đảm bảo phát huy tiềm năng, lợi thế, khai thác tối đa hiệu quả tài nguyên du lịch gắn với các chương trình mục tiêu quốc gia; phát triển sản phẩm du lịch theo hướng liên kết, hỗ trợ phát triển vùng, nhóm liên kết 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng, tạo sự tương hỗ trong vùng và khu vực; quản lý đảm bảo chất lượng sản phẩm, dịch vụ, đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch; phát triển sản phẩm du lịch theo hướng chuyên nghiệp, độc đáo, hấp dẫn. Nhiều sản phẩm du lịch được hình thành, phát triển gắn với sinh thái, nông nghiệp và văn hóa bản địa đã đáp ứng xu thế, nhu cầu của khách du lịch. Triển khai thực hiện chương trình khảo sát, đánh giá tiềm năng, thế mạnh, tài nguyên du lịch để tập trung xây dựng, phát triển sản phẩm du lịch gắn với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa các dân tộc; tổ chức phục dựng trích đoạn các lễ hội, nghi lễ, đội văn nghệ dân gian biểu diễn hát dân ca, múa dân gian, nhạc cụ dân tộc, trò chơi dân gian tại điểm du lịch; phát triển nghề truyền thống... phục vụ nhu cầu thưởng thức, nghiên cứu, trải nghiệm của khách du lịch.

Bên cạnh đó, tỉnh chú trọng triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh Sơn La, giai đoạn 2021 - 2025, trong đó đã xác định đối với nội dung trong Dự án 6: “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” phục vụ tuyên truyền, xúc tiến, quảng bá, nghiên cứu, khảo sát tiềm năng du lịch, lựa chọn xây dựng các sản phẩm du lịch đặc trưng cho các vùng đồng bào dân tộc thiểu số; hỗ trợ xây dựng mô hình bảo tàng sinh thái nhằm bảo tàng hóa di sản văn hóa phi vật thể trong cộng đồng các dân tộc thiểu số, hướng tới phát triển cộng đồng và phát triển du lịch cho đối tượng là xã bản vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Tỉnh quan tâm phát triển các lễ hội thu hút đông đảo du khách.

Các xã, phường phát triển sản phẩm du lịch gắn với các tài nguyên tự nhiên và bản sắc văn hóa dân tộc. Tổ chức xây dựng đội văn nghệ dân gian, khôi phục và xây dựng mô hình nghề rèn truyền thống, nhà cổ dân tộc Mông tại điểm du lịch bản Tà Số, xây dựng mô hình phát triển du lịch xanh tại bản Vặt; phát triển một số điểm du lịch mới gắn với khai thác cảnh quan đồi chè, đồng cỏ, hoa như Mocha Hill, Đầm sen Mộc; nâng tầm các sự kiện văn hóa, lễ hội, thể thao hàng năm trở thành sản phẩm thu hút khách du lịch, nhất là Giải marathon đường mòn Việt Nam (đã tổ chức được 7 năm thu hút được trên 21.350 vận động viên đến từ hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới); Ngày hội hái quả huyện Mộc Châu (đã tổ chức lần thứ 9); Tuần Văn hóa, Du lịch Mộc Châu; Phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh: Địa điểm lưu niệm trung đoàn 52 Tây Tiến, Đồn Mộc Lỵ, Hang Dơi; xây dựng bản du lịch cộng đồng Tà Phềnh nhằm nhân rộng mô hình du lịch cộng đồng...; khai thác tour du lịch trải nghiệm leo núi chinh phục đỉnh Tà Chì Nhù đi qua rừng chè cổ thụ bản Nậm Nghẹp xã Ngọc Chiến có độ cao 2.979 m so với mực nước biển; tour chụp ảnh cùng quả Sơn Tra bản Nậm Nghẹp; khảo tả và xây dựng nhà thờ và Lễ hội Nàng Han xã Mường Trai, lễ hội hái táo đại tại xã Mường Bú, ngày hội đua thuyền xã Tạ Bú; tổ chức các Lễ hội Gội Đầu, Nàng Han, Đua thuyền truyền thống…

Hiện nay, hệ thống các dịch vụ lưu trú trên địa bàn tỉnh Sơn La không ngừng mở rộng về quy mô, đa dạng về loại hình phù hợp với đặc thù, tiềm năng của từng địa phương; chất lượng ngày một nâng cao, tạo ấn tượng tích cực và thu hút du khách. Toàn tỉnh hiện có 641 cơ sở lưu trú, trong đó có 7 khách sạn đạt tiêu chuẩn 3 sao trở lên, có quy mô lớn, được đầu tư cơ sở vật chất hiện đại, thiết kế ấn tượng, dịch vụ chuyên nghiệp, đáp ứng nhu cầu nghỉ dưỡng và tổ chức sự kiện của địa phương và của tỉnh. Sự tăng trưởng của ngành du lịch với những sản phẩm độc đáo đã tác động lan tỏa đến nhiều ngành, lĩnh vực khác; tạo chuyển dịch cơ cấu kinh tế, góp phần giảm nghèo, nâng cao đời sống cho người dân, góp phần từng bước xây dựng tỉnh Sơn La trở thành trung tâm du lịch của vùng Tây Bắc.

PV Như Thủy