Sơn La là tỉnh vùng cao biên giới, có diện tích tự nhiên đứng thứ 3/63 tỉnh, thành phố trong cả nước với trên 14.108,93 km²; có 274,065 km đường biên giới giáp với nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân (CHDCND) Lào. Phía Bắc giáp tỉnh Yên Bái, Lai Châu; phía Đông giáp tỉnh Hòa Bình, Phú Thọ; phía Tây giáp tỉnh Điện Biên; phía Nam giáp với tỉnh Thanh Hóa và tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào; phía Tây Nam giáp tỉnh Luông Pha Bang, nước CHDCND Lào. Dân số toàn tỉnh trên 1,4 triệu người, gồm 12 dân tộc cùng chung sống. Trong đó, trên 83,7% là người dân tộc thiểu số gồm: dân tộc Thái 53,25%; dân tộc Mông 16,33%; dân tộc Mường 7%; dân tộc Dao 1,74%; dân tộc Kháng 0,75%; dân tộc Khơ Mú 1,3%; dân tộc Xinh Mun 2,11%; dân tộc La Ha 0,81%; dân tộc Tày 0,05%; dân tộc Lào 0,33%; dân tộc Hoa 0,005%.

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025 và các Chương trình đề án phổ biến, giáo dục pháp luật khác, UBND tỉnh đã giao và chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, UBND các huyện, thành phố, thị xã triển khai thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đến đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh đem lại hiệu quả rất tích cực. Tình hình hiểu biết về pháp luật và ý thức chấp hành pháp luật của đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng được nâng lên rõ rệt.

Trên địa bàn tỉnh có 12 dân tộc anh em cùng sinh sống.

Giai đoạn 2021 - 2024, tỉnh Sơn La đã tổ chức 453 hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật, tuyên truyền vận động đồng bào dân tộc thiểu số, cung cấp thông tin pháp luật cho 42.293 lượt người (trong đó tổ chức 449 hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật, tuyên truyền vận động đồng bào dân tộc thiểu số, cung cấp thông tin pháp luật cho 42.054 lượt người là Bí thư chi bộ, Phó Bí thư chi bộ, trưởng bản, phó trưởng bản, trưởng các ban, ngành, đoàn thể bản, lực lượng nòng cốt, người có uy tín và Nhân dân trong vùng dân tộc thiểu số và miền núi; tổ chức 42 hội thi tìm hiểu pháp luật về hôn nhân và gia đình tại các Trường Phổ thông dân tộc bán trú tại các xã trên địa bàn tỉnh thu hút được hơn 14.958 học sinh, giáo viên tham gia; xây dựng các chuyên mục, phóng sự, tin bài tuyên truyền Chương trình Mục tiêu quốc gia; biên soạn phát hành 4.451 cuốn sách hỏi đáp, sổ tay kỹ năng tìm hiểu pháp luật; xây dựng 66.800 tờ rơi, tờ gấp; xây dựng 08 pano, áp phích tuyên truyền về Luật Hôn nhân và gia đình để tuyên truyền nội dung về phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số.

Nội dung tuyên truyền cho đồng bào gồm: Nâng cao nhận thức, cảnh giác trước âm mưu “diễn biến hòa bình”, lợi dụng vấn đề dân tộc chống phá Đảng, Nhà nước trong tình hình hiện nay; phổ biến quan điểm, đường lối của Đảng về đại đoàn kết dân tộc, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác dân tộc, các chính sách pháp luật về công tác dân tộc; các Bộ Luật, Luật và các văn bản pháp luật liên quan về phòng chống tội phạm; phòng chống ma túy; phòng, chống mua bán người; pháp luật dân sự; hôn nhân và gia đình; kế hoạch hóa gia đình, các quy định liên quan đến tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; phòng, chống bạo lực gia đình và hủ tục lạc hậu; bảo vệ và phát triển rừng; chính sách liên quan đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn, các chính sách về an sinh xã hội,…

Bên cạnh đó, các cấp, các ngành còn chú trọng thực hiện chuyển đổi số trong công tác PBGDPL ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Đặc biệt, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện chuyển đổi số trong công tác PBGDPL ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; tập trung công tác PBGDPL trên Cổng thông tin điện tử của các cơ quan, đơn vị, địa phương và các ứng dụng trên thiết bị di động; tổ chức thi tìm hiểu pháp luật, tập huấn pháp luật trực tuyến; hướng dẫn kỹ năng, nghiệp vụ hòa giải đối với người có uy tín trong công tác phối hợp tham gia hòa giải cơ sở ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số; kỹ năng tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc thiểu số tham gia phong trào toàn dân bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.

Đồng thời, quan tâm phát triển và sử dụng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật chuyên sâu theo từng lĩnh vực, từng nhóm đối tượng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của đội ngũ báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật theo hướng chuyên sâu, chuyên biệt cho đối tượng đặc thù, yếu thế ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Bảo đảm có phẩm chất chính trị tốt, trình độ chuyên môn vững vàng, có kỹ năng truyền đạt, am hiểu pháp luật và kiến thức xã hội. Thường xuyên quan tâm tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác PBGDPL; gắn công tác PBGDPL với việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan, đơn vị và địa phương ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Cần phát huy việc huy động con em ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được học tập, đào tạo cơ bản; được lựa chọn đi đào tạo thực hiện theo các dự án, đề án nâng cao trình độ con em và phát huy nguồn lực công tác PBGDPL tại chỗ.

Như Thủy