Tại các cơ sở giáo dục chú trọng việc rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng tự bảo vệ, kỹ năng giao tiếp, ứng xử cho học sinh trong nhà trường, giúp các em tự tin trong cuộc sống; đối với cấp tiểu học học sinh được học tập, tích hợp lồng ghép các nội dung có sự tham gia của trẻ em vào các môn học chính khóa Đạo đức, Tiếng Việt, Khám phá khoa học, Âm nhạc; cấp mầm non học sinh được rèn mọi lúc, mọi nơi. Hằng năm các nhà trường đẩy mạnh công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức, như: Chương trình phát thanh măng non, treo băng rôn, khẩu hiệu, phát tài liệu, tờ rơi… định kỳ tổ chức các chuyên đề ngoại khóa cho học sinh 1năm/1lần về nội dung bảo vệ, chăm sóc trẻ em, kỹ năng tự bảo vệ bản thân trước diễn biến bệnh dịch. Bên cạnh đó, giáo viên thường xuyên lồng ghép các nội dung tuyên truyền, giáo dục bảo vệ, chăm sóc trẻ em trong các hoạt động và các buổi sinh hoạt ngoại khóa, giúp các em sớm nhận thức đúng về trách nhiệm bảo vệ, chăm sóc bản thân. Tăng cường chiến dịch truyền thông để nâng cao nhận thức, kỹ năng của trẻ em, gia đình, cộng đồng về chung tay phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em; giáo dục kỹ năng sống cho trẻ em, học sinh, đặc biệt là các kỹ năng phòng, chống bạo lực học đường, xâm hại trẻ em theo Kế hoạch số 134/KH-UBND ngày 08/6/2020 của UBND tỉnh Sơn La về hành động phòng, ngừa, hỗ trợ, can thiệp bạo lực, xâm hại tình dục trẻ em trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2020 - 2025.

Hoạt động tuyên truyền được lồng ghép trong hoạt động của các cơ sở giáo dục.

Hàng năm, toàn tỉnh đã tổ chức tổ chức nhiều hội nghị, các hoạt động giáo dục tuyên truyền, phổ biến các chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước về giáo dục đạo đức lối sống, văn hóa ứng xử trong trường học cho học sinh, sinh viên, cán bộ, viên chức ngành giáo dục. Các nội dung tuyên truyền tập trung vào giáo dục lòng yêu nước, tự hào dân tộc, truyền thống cách mạng của dân tộc, văn hóa ứng xử học đường, phòng chống bạo lực học đường, phòng chống ma túy, xâm hại trẻ em, an toàn giao thông… Phương tiện, hình thức tuyên truyền được đổi mới đa dạng như: Tổ chức diễn đàn, tọa đàm, hội thảo chuyên đề, các cuộc thi tìm hiểu, thi trực tuyến, sân khấu hóa, chiếu phim tư liệu, lồng ghép trong giờ chào cờ, sinh hoạt lớp và hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Ngành Giáo dục đã ứng dụng công nghệ thông tin và mạng xã hội để truyền tải nội dung tuyên truyền (video clip, infographic, bài viết, phóng sự...) được đăng tải trên website đơn vị, fanpage, nhóm Zalo, Facebook. Các hoạt động tuyên truyền tiêu biểu được triển khai như tuyên truyền qua chuyên mục “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp” được duy trì đều đặn ở các trường phổ thông và đã trở thành nét đẹp trong trường học. Qua đó, rất nhiều câu chuyện tử tế, hành động đẹp được lan tỏa và noi theo. Tổ chức diễn đàn “ Xây dựng tình bạn đẹp nói không với bạo lực học đường” tại các trường THPT trên địa bàn tỉnh. Diễn đàn “Xây dựng trường học không bạo lực”, “Thanh thiếu nhi nói không với bạo lực học đường”,… Phối hợp với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các cấp, cơ quan Công an tổ chức ngoại khóa "Phòng, chống ma túy học đường".

Toàn ngành giáo dục đã thực hiện nghiêm túc các chủ trương, chính sách pháp luật của Nhà nước để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, gia đình về chăm sóc sự phát triển toàn diện trẻ em trong những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng; nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, phụ huynh học sinh về việc chăm sóc vì sự phát triển toàn diện trẻ em trong những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng; trong các năm học, các cơ sở giáo dục Mầm non và Tiểu học thường xuyên tổ chức các buổi hướng dẫn cha mẹ chăm sóc giáo dục trẻ em, học sinh tại gia đình và cộng đồng, ít nhất là buổi/1 năm học/1 trường nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho các bậc cha mẹ, người chăm sóc trẻ tại cộng đồng. Toàn tỉnh huy động 241.301 trẻ em, học sinh từ 0 đến 8 tuổi đến trường để thực hiện nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 (Mầm non là 97,905, học sinh tiểu học là 143.396); tỷ lệ huy động đạt 66,9%; trong đó trẻ nhà trẻ huy động đạt tỷ lệ 19,2%; trẻ mẫu giáo huy động đạt tỷ lệ 98%; trẻ mẫu giáo 5 tuổi huy động đạt tỷ lệ 99%. Tỷ lệ huy động trẻ 6 tuổi vào lớp 1 đạt 99,7%. Các cơ sở giáo dục đã chủ động triển khai chương trình giáo dục theo định hướng phát triển toàn diện cho trẻ. Công tác chăm sóc trẻ em luôn được các cấp, các ngành quan tâm, chủ động thực hiện, đồng thời tuyên truyền chị em phụ nữ sinh nở tại các cơ sở y tế để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và trẻ sơ sinh. Vận động chị em phụ nữ mang thai cần theo dõi, khám thai định kỳ, rà soát trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh khám sàng lọc, trẻ em ngày càng được quan tâm, quyền của trẻ em được khẳng định và bảo vệ, tăng cường sự tham gia của trẻ được mở rộng dưới nhiều hình thức. Trẻ em có hoàn cảnh khó khăn được tạo điều kiện phát triển đầy đủ về thể chất và tinh thần.

Giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh có 33 trường hợp trẻ em bị xâm hại, bạo lực, trẻ em vi phạm pháp luật, 100% trẻ em bị bạo lực, xâm hại trẻ em vi phạm pháp luật được triển khai kịp thời các biện pháp can thiệp khẩn cấp đối với những trường hợp trẻ em bị bạo lực, xâm hại tổ chức thăm hỏi động viên, hỗ trợ chăm sóc y tế, tư vấn pháp lý cho gia đình đối với trẻ em, gia đình có trẻ em bị ảnh hưởng nhằm ổn định cuộc sống, tinh thần và đảm bảo các quyền của trẻ em theo quy định. Hệ thống tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111 tiếp nhận và xử lý hàng nghìn cuộc mỗi năm, nâng cao hiệu quả phát hiện, báo cáo, hỗ trợ. Thành lập và củng cố mạng lưới cộng tác viên bảo vệ trẻ em tại cơ sở

Công tác hỗ trợ trẻ em luôn được các cấp, ngành quan tâm thực hiện, trong đó ưu tiên trẻ em có điều kiện khó khăn đặc biệt, trẻ em thuộc gia đình nghèo, cận nghèo, trẻ em mồ côi, trẻ em khuyết tật. 100% gia đình có trẻ em tử vong do tai nạn giao thông, đuối nước được hỗ trợ, thăm hỏi động viên kịp thời. 100% trẻ em khuyết tật được lập hồ sơ theo dõi. Các cơ sở giáo dục duy trì hoạt động tổ tư vấn tâm lý, kịp thời giải quyết những khúc mắc về tâm lý, học tập, sức khỏe cho học sinh; cử cán bộ, giáo viên tham gia các chương trình tập huấn hỗ trợ tâm lý, giáo dục kỹ năng sống nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả công tác xã hội trong các nhà trường.

Có thể khẳng định, bảo vệ trẻ em, phòng chống xâm hại và bạo lực học đường không chỉ là trách nhiệm của riêng ngành Giáo dục mà còn là nhiệm vụ chung của toàn xã hội. Thời gian tới, cùng với việc tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức giáo dục, ngành Giáo dục và Đào tạo sẽ tăng cường phối hợp với gia đình, cộng đồng và các tổ chức xã hội, xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh, thân thiện. Đây chính là nền tảng quan trọng để mỗi học sinh được phát triển toàn diện, vững tin bước vào tương lai.

Như Thủy