Hướng đến mục tiêu xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu (CSDL) số chuyên ngành đồng bộ, số hóa toàn diện, cập nhật thường xuyên và kết nối liên thông với CSDL quốc gia, ngành nông nghiệp và môi trường Sơn La đang nỗ lực tháo gỡ các điểm nghẽn, nâng cao năng lực số và hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật.

Nguồn nhân lực và hạ tầng số còn hạn chế

Trong thời gian qua, ngành nông nghiệp và môi trường tỉnh đã bắt đầu triển khai các nội dung chuyển đổi số. Tuy nhiên, nguồn nhân lực công nghệ thông tin còn thiếu và yếu, là một trong những rào cản lớn. Nhân sự chuyên trách về chuyển đổi số và an toàn thông tin hiện chiếm chưa đến 1% tổng nhân lực ngành, gây khó khăn trong vận hành hệ thống kỹ thuật.

Hạ tầng số đã được đầu tư bước đầu với 100% cán bộ, công chức được trang bị máy tính, mạng nội bộ được nâng cấp. Tuy nhiên, nền tảng dữ liệu dùng chung và trung tâm dữ liệu tập trung vẫn chưa được xây dựng; các máy chủ chủ yếu phục vụ lưu trữ riêng lẻ theo từng lĩnh vực.

Cơ sở dữ liệu phân tán, thiếu kết nối

Hiện nay, một số CSDL chuyên ngành như đất đai, môi trường, tài nguyên nước, rừng… đã được hình thành ở mức cơ bản, nhưng chủ yếu phục vụ công việc nội bộ, chưa tích hợp liên thông hay khai thác dữ liệu phục vụ phân tích, dự báo. Nhiều CSDL quan trọng khác như khoáng sản, nền địa lý, trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản… vẫn chưa được xây dựng.

Một số hệ thống dữ liệu đang vận hành định kỳ như: Hệ thống giám sát đánh giá ngành nông nghiệp (giamsatdanhgia.mard.gov.vn), quản lý dịch bệnh động vật (vahis.vn), hay hệ thống mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói xuất khẩu (farmdiary.online)... Tuy nhiên, việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống còn rời rạc.

Đội ngũ kỹ thuật phục vụ drone chuẩn bị thiết bị trên thực địa, minh họa hoạt động khảo sát và giám sát theo thời gian thực

Mục tiêu số hóa toàn diện đến năm 2030

Trong giai đoạn tới, ngành nông nghiệp và môi trường Sơn La đặt mục tiêu xây dựng hệ thống CSDL số chuyên ngành về đất đai, nông nghiệp, thủy lợi, rừng, môi trường, đa dạng sinh học, nguồn thải… được số hóa toàn diện, cập nhật thường xuyên, phục vụ công tác quản lý điều hành và kết nối đồng bộ với các hệ thống quốc gia.

Bên cạnh đó, tỉnh sẽ phát triển Cổng thông tin quản lý nông nghiệp và môi trường tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), ứng dụng phân tích dữ liệu lớn nhằm phục vụ hiệu quả công tác dự báo, quy hoạch và quản trị ngành.

Công nghệ viễn thám (remote sensing) cũng sẽ được ứng dụng để giám sát hiện trạng đất đai, các mỏ khoáng sản thông qua ảnh vệ tinh và thiết bị bay không người lái. Cùng với đó là việc xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian địa lý (GIS) dùng chung toàn tỉnh, tích hợp bản đồ địa chính, quy hoạch sử dụng đất, vùng cây trồng, khu vực nguy cơ sạt lở...

Nâng cao năng lực số cho cán bộ và người dân

Để thực hiện mục tiêu trên, hai bên thống nhất phối hợp tổ chức các chương trình bồi dưỡng, đào tạo về chuyển đổi số cho đội ngũ lãnh đạo, cán bộ chuyên trách, chuyên gia công nghệ thông tin; đồng thời phổ cập kỹ năng số cho người dân, doanh nghiệp, hợp tác xã trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.

Chuyển đổi số toàn diện được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, tiết kiệm nguồn lực, phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và yêu cầu hội nhập số trong thời đại mới.

Quốc Tuấn