Về đối tượng áp dụng, bổ sung thêm 03 đối tượng mới: Ban quản lý dự án sử dụng vốn đầu tư công, đơn vị sử dụng chế độ kế toán dự trữ quốc gia, đơn vị được giao và quản lý tài sản kết cấu hạ tầng giao thông, thủy lợi.

Thông tư số 24/2024/TT-BTC được áp dụng cho đối tượng là cơ quan nhà nước, trừ UBND xã, phường, thị trấn sử dụng ngân sách cấp xã; Đơn vị sự nghiệp công lập (SNCL), trừ các đơn vị SNCL tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định hiện hành. Các đơn vị này nếu được nhận kinh phí ngân sách nhà nước (NSNN), tiếp nhận kinh phí viện trợ không hoàn lại của nước ngoài thuộc nguồn thu của ngân sách, có phát sinh kinh phí từ phí được khấu trừ, để lại theo pháp luật phí, lệ phí thì phải lập báo cáo quyết toán kinh phí hoạt động quy định tại Phụ lục III kèm theo Thông tư này. Đồng thời, Thông tư số 24/2024/TT-BTC cũng áp dụng cho đối tượng là tổ chức chính trị; tổ chức chính trị - xã hội; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và cơ quan, đơn vị khác là đơn vị sử dụng NSNN; Tổ chức, đơn vị thực hiện cơ chế tài chính của đơn vị SNCL; Đơn vị tổ chức được giao quản lý và ghi sổ kế toán tài sản kết cấu hạ tầng (TSKCHT), trừ doanh nghiệp được giao quản lý TSKCHT tính thành phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Riêng doanh nghiệp được giao quản lý TSKCHT không tính thành phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp áp dụng các tài khoản ngoài bảng quy định tại Thông tư này để ghi sổ kế toán.

Về chứng từ kế toán: Bỏ 04 mẫu chứng từ bắt buộc phiếu thu, phiếu chi, giấy đề nghị thanh toán tạm ứng và biên lai thu tiền, đơn vị chủ động thiết kế mẫu chứng từ phù hợp với hoạt động của đơn vị. Để đảm bảo sự chủ động, linh hoạt trong quá trình thực hiện phù hợp với yêu cầu quản lý, ghi chép thông tin tại các đơn vị, Thông tư số 24/2024/TT-BTC quy định, các đơn vị kế toán được tự thiết kế mẫu chứng từ kế toán để phản ánh các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh phù hợp yêu cầu quản lý, đảm bảo đủ các thông tin phục vụ hạch toán kế toán, trừ các chứng từ kế toán đã có quy định tại các văn bản pháp luật có liên quan.

Về hệ thống tài khoản kế toán: Bổ sung 85 tài khoản, bỏ 109 tài khoản, thay đổi 42 tài khoản, gộp 02 tài khoản và chuyển đổi 28 tài khoản.

Về sổ sách kế toán:

Mẫu sổ tổng hợp Thông tư số 24/2024/TT-BTC giữ nguyên 7 mẫu sổ hiện tại, sổ chi tiết được bổ sung 08 sổ, đổi tên 09 sổ. Thông tư số 24/2024/TT-BTC kế thừa các quy định về sổ kế toán, trong đó quy định rõ hơn các nguyên tắc mở sổ, ghi sổ và khóa sổ kế toán để đơn vị áp dụng trong trường hợp mở sổ kế toán trên phương tiện điện tử hoặc mở sổ bằng thủ công. Đồng thời, hướng dẫn kỹ thuật điều chỉnh số liệu kế toán trong các tình huống cụ thể, các trường hợp được áp dụng hồi tố, điều chỉnh hồi tố liên quan đến thông tin số liệu báo cáo tài chính năm trước để đảm bảo thống nhất trong quá trình thực hiện và nâng cao chất lượng, độ tin cậy của thông tin, số liệu báo cáo của đơn vị kế toán. Ngoài ra sắp xếp đánh số lại một số sổ kế toán để phù hợp với kết cấu chung. Bổ sung thêm một số sổ kế toán để phục vụ ghi chép số liệu nghiệp vụ phát sinh theo quy trình hạch toán kế toán và tài khoản mới như: “Sổ chi tiết phải thu kinh phí được cấp” (sổ S31-H), Sổ theo dõi các khoản nhận tài trợ cho hoạt động xã hội, từ thiện (sổ S81-H), Bảng xác định chênh lệch thu, chi từ kinh phí được giao tự chủ (sổ S90-H),... Danh mục và các nội dung quy định về sổ kế toán tại Phụ lục số II. Để phù hợp trong điều kiện áp dụng công nghệ thông tin hiện nay, Thông tư quy định danh mục sổ kế toán, nguyên tắc lập sổ kế toán và các nội dung tối thiểu cần phải có trên sổ kế toán mà không quy định sẵn mẫu biểu để các đơn vị chủ động trong quá trình thực hiện.

Về báo cáo quyết toán:

 Quy định cụ thể hơn về việc lập và nộp báo cáo trong các trường hợp: Đơn vị thuộc ngân sách cấp trên được ngân sách cấp dưới cấp hỗ trợ kinh phí (như trường hợp cơ quan thuế, hải quan, kho bạc,… đóng trên địa bàn). Đơn vị sử dụng kinh phí ủy quyền của đơn vị thuộc ngân sách cấp trên (ví dụ như cơ quan lao động thương binh xã hội tại địa phương nhận kinh phí ủy quyền để chi trả chính sách người có công,…).

 Đối với biểu B01/BCQT: Điều chỉnh, bổ sung một số chỉ tiêu liên quan đến quyết toán nguồn viện trợ, vay nợ nước ngoài để phù hợp với pháp luật về quản lý nợ công và quy định về quản lý kinh phí viện trợ nước ngoài. Bổ sung một số chỉ tiêu liên quan đến quyết toán nguồn phí được khấu trừ để lại (liên quan đến số liệu kinh phí giảm trong năm, số liệu kinh phí nhận trong năm nhưng đến cuối năm chưa được cấp có thẩm quyền giao dự toán chi), nguồn hoạt động được để lại (liên quan đến số liệu kinh phí giảm trong năm).

 Đối với báo cáo quyết toán kinh phí hoạt động: Thông tư số 24/2024/TT-BTC bổ sung, điều chỉnh thêm một số chỉ tiêu báo cáo quyết toán kinh phí hoạt động theo yêu cầu của các đơn vị quản lý nhà nước, để đảm bảo đầy đủ thông tin trên báo cáo. Đồng thời bổ sung để hướng dẫn rõ hơn về việc lập báo cáo quyết toán đối với các trường hợp đơn vị thuộc ngân sách cấp trên nhận được hỗ trợ từ ngân sách cấp dưới và đơn vị thuộc ngân sách cấp dưới được sử dụng kinh phí ủy quyền từ ngân sách cấp trên, để có đầy đủ số liệu tổng hợp quyết toán ngân sách theo quy định hiện nay. Danh mục báo cáo, mẫu báo cáo, hướng dẫn lập báo cáo quyết toán kinh phí hoạt động được hướng dẫn tại Phụ lục III kèm theo Thông tư.

Về báo cáo tài chính: Sửa đổi 03 báo cáo tài chính: B01/BCTC, B02/BCTC, B04/BCTC. Gộp 02 mẫu báo cáo lưu chuyển tiền tệ gián tiếp và trực tiếp thành 1 báo cáo B03/BCTC. Bỏ 01 báo cáo B05/BCTC về tình hình tài chính giản đơn. Bổ sung 01 báo cáo B05/BCTC báo cáo về thay đổi tài sản thuần.

Mẫu biểu báo cáo tài chính được chuẩn hóa trên cơ sở quy định của Chuẩn mực kế toán công Việt Nam, theo đó khắc phục một số nhược điểm trong trình bày báo cáo kết quả hoạt động, hướng dẫn thuyết minh đầy đủ thông tin trong năm trên báo cáo tài chính để đảm bảo sự minh bạch tài chính của đơn vị, quy định lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp để thống nhất thực hiện trong tất cả các đơn vị và có khả năng hợp nhất số liệu từ báo cáo này. Trong đó thông tin số liệu về TSKCHT đơn vị được giao quản lý được trình bày đầy đủ trên báo cáo tài chính, đồng thời bổ sung thêm biểu thuyết minh riêng về tài sản TSKCHT đơn vị được giao quản lý nhưng không trực tiếp khai thác, sử dụng (Mẫu B04a/BCTC). Danh mục báo cáo, mẫu báo cáo, hướng dẫn lập báo cáo tài chính được hướng dẫn tại Phụ lục IV kèm theo Thông tư.

Thông tư số 24/2024/TT-BTC 17/04/2024 của Bộ Tài chính về hướng dẫn chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp có hiệu lực thực hiện từ ngày 01/01/2025 và thay thế các Thông tư số 107/2017/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp, Thông tư số 108/2018/TT-BTC hướng dẫn kế toán dự trữ quốc gia, Thông tư số 76/2019/TT-BTC hướng dẫn kế toán tài sản kết cấu hạ tầng giao thông, thủy lợi và Thông tư số 79/2019/TT-BTC hướng dẫn Chế độ kế toán áp dụng cho ban quản lý dự án sử dụng vốn đầu tư công.

Lê Tuân