Mộc Châu có hệ sinh thái đa dạng, vùng thảo nguyên cảnh quan đẹp (đồng cỏ, vườn hoa), với nhiều điểm danh thắng, như: Ngũ Động bản Ôn, thác Dải Yếm, đỉnh Pha Luông, khu hồ sinh thái rừng thông bản Áng, đồi chè, vườn đào, vườn mận, trang trại chăn nuôi bò sữa... Phong tục tập quán, nét đẹp văn hóa các dân tộc đa dạng và đặc sắc. Hàng năm địa phương đều tổ chức các lễ hội truyền thống của người Mông, nét văn hóa người Mường và nếp sống của đồng bào Thái rất hấp dẫn du khách. 

Năm 2022, Khu du lịch quốc gia Mộc Châu vinh dự được nhận giải thưởng Điểm đến thiên nhiên hàng đầu Châu Á và Điểm đến thiên nhiên hàng đầu thế giới thuộc hệ thống Giải thưởng hàng đầu thế giới trong ngành Du lịch (World Travel Awards). Hình ảnh, thương hiệu du lịch Mộc Châu đã, đang được lan tỏa đến với du khách trong và ngoài nước thông qua các phương tiện truyền thông, các trang mạng xã hội, tạo nên dư địa lớn về tiềm năng phát triển du lịch trên địa bàn. Mộc Châu đang từng bước đẩy mạnh triển khai thực hiện các nội dung nhằm đáp ứng các điều kiện được công nhận Khu du lịch quốc gia.

Hiện trên địa bàn huyện có 272 cơ sở lưu trú đang hoạt động

Hiện nay, trên địa bàn huyện có 272 cơ sở lưu trú đang hoạt động (trong đó có 9 khách sạn từ 1-3 sao, 01 khách sạn 4 sao, 1 resort); trên 342 cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, mua sắm; trên 10 khu, điểm, bản du lịch; 12 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch, lữ hành. Hoạt động du lịch của huyện trong năm 2022 có bước phát triển nhanh, kinh tế du lịch phục hồi và tăng trưởng ở mức cao, các hoạt động xúc tiến, đầu tư, tuyên truyền quảng bá tiếp tục được quan tâm, triển khai thực hiện có hiệu quả, lượng khách du lịch vượt 768.000 lượt so với chỉ tiêu đề ra năm 2022 (800.000 lượt). Dịch vụ du lịch góp phần giải quyết việc làm, doanh thu từ dịch vụ du lịch tạo ra nguồn lực lớn thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện.

Để triển khai thực hiện Đề án số 02-ĐA/HU ngày 15/3/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện về phát triển du lịch huyện Mộc Châu đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. UBND huyện đã ban hành Kế hoạch thực hiện cho cả giai đoạn và Kế hoạch cụ thể hàng năm. UBND huyện đã chỉ đạo tổ chức quản lý và thực hiện tốt các quy hoạch đã được phê duyệt, chú trọng thực hiện quy hoạch xây dựng khu chức năng, quy hoạch chi tiết xây dựng, quy hoạch đô thị, rà soát điều chỉnh quy hoạch. Chỉ đạo triển khai đồng bộ, có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, qua đó từng bước nâng cao điểm số, thứ hạng về năng lực cạnh tranh của huyện trong mắt các nhà đầu tư (năm 2022, huyện Mộc Châu xếp thứ 2 toàn tỉnh). Tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện các nhiệm vụ nhằm từng bước nâng cao hiệu quả công tác thu hút đầu tư theo Kết luận số 1671-KL/HU ngày 14/4/2022 của Ban Thường vụ huyện ủy. Huyện đã hoàn thành, bàn giao và đưa vào sử dụng các công trình hạ tầng du lịch nhằm hoàn thiện bản du lịch cộng đồng bản Dọi và bản Tà Số (cổng chào, nhà sinh hoạt cộng đồng, hệ thống điện chiếu sáng).

Hàng năm huyện tổ chức nhiều lễ hội thu hút đông du khách

Nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong lĩnh vực du lịch, UBND huyện đã triển khai các nội dung của dự án Quản lý toàn diện điểm đến do Great hỗ trợ, đồng thời chủ trì, phối hợp với Trường Cao đẳng Sơn La, Trung tâm Phát triển và Hội nhập, Ban Quản lý khu du lịch Quốc gia Mộc Châu, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh, Trung tâm Xúc tiến đầu tư tỉnh, Trường Cao đẳng du lịch Hà Nội tổ chức 22 lớp tập huấn kỹ năng, nghiệp vụ du lịch với sự tham gia của 656 lượt học viên. Nội dung tập huấn: Về trang trí gian hàng, nâng cao nhận thức về du lịch ẩm thực, kỹ năng tổ chức biểu diễn, giao tiếp cho đội văn nghệ, công tác bảo vệ môi trường trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch, nghiệp vụ hướng dẫn viên du lịch; kỹ năng nghiệp vụ buồng phòng, kỹ năng phục vụ nhà hàng, kỹ năng giao tiếp trong kinh doanh du lịch...qua đó góp phần hình thành tour du lịch ẩm thực, nâng cao kỹ năng giao tiếp, phục vụ, tổ chức biểu diễn chương trình văn nghệ, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, cảnh quan phục vụ phát triển du lịch; củng cố kiến thức, tăng khả năng thực hành nghiệp vụ du lịch.

Huyện cũng tập trung xây dựng sản phẩm du lịch xứng tầm tài nguyên thiên nhiên, văn hóa, nông nghiệp và những trải nghiệm liên quan: Tập trung chỉ đạo, huy động nguồn lực đẩy mạnh xây dựng, phát triển sản phẩm du lịch thế mạnh, hướng tới được công nhận đạt chuẩn. Hoàn thiện các mô hình trải nghiệm và đưa vào phục vụ đón khách như: Tổ hợp mô hình Nhà cổ A Phà - gồm các các mô hình nhỏ: Nấu rượu ngô, thêu, vẽ sáp ong; mô hình Lò rèn A Sự; mô hình Chợ đêm tại Bản Áng; mô hình Trải nghiệm Ẩm thực dân tộc Thái tại bản Búa, xã Đông Sang; hoàn thành các hạng mục thống điện chiếu sáng, cổng chào, nhà vệ sinh tại bản du lịch cộng đồng bản Dọi, xã Tân Lập. Duy trì tổ chức các sự kiện văn hoá, lễ hội, thể thao trong đó phối hợp tổ chức thành công Giải marathon đường mòn Việt Nam năm 2022 tại huyện Mộc Châu với sự tham gia của hơn 1.438 vận động viên, trong đó có 182 vận động viên người nước ngoài hiện đang cư trú tại Việt Nam, đến từ 32 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Tổ chức thành công Ngày hội hái quả huyện Mộc Châu lần thứ VI, Ngày hội Văn hóa các dân tộc huyện Mộc Châu thu hút sự quan tâm của người dân và du khách.

Công tác tuyên truyền, quảng bá, xây dựng thương hiệu du lịch Mộc Châu được đẩy mạnh nhằm quảng bá giới thiệu về hình ảnh, miền đất, con người Mộc Châu với nhiều hình thức, như: Treo băng rôn, cụm pano tuyên truyền, xe thông tin lưu động, trực tiếp sản xuất, phối hợp sản xuất phát sóng được 62 tin, bài, phóng sự, 04 MV ca nhạc phát trên kênh truyền hình quốc gia. Duy trì đăng tải thông tin trên Cổng thông tin điện tử huyện, các Website, Fanpage, Group của Ban Quản lý khu du lịch quốc gia Mộc Châu. Phát hành 5000 cuốn Cẩm nang du lịch Mộc Châu, 5000 tờ Danh mục điểm đến, 2000 tờ rơi bản du lịch cộng đồng Tà Số.

Trong năm 2022, huyện đã chỉ đạo tổ chức thành công Lễ hội Hết Chá, Cầu mưa (không tổ chức phần hội do dịch bệnh covid-19), Ngày hội hái quả năm 2022 với sự tham gia của hơn 300 nghệ nhân và người trồng mận; Tổ chức thành công Liên hoan văn nghệ, thể thao 10 bản biên giới năm 2022; Ngày hội Văn hóa các dân tộc huyện Mộc Châu năm 2022 với các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch, trong đó điểm nhấn là Chương trình nghệ thuật đêm 1/9 “Mộc Châu - tiếng gọi mùa yêu” thu hút 97.000 lượt khách tham quan, trải nghiệm; Phối hợp tổ chức thành công giải marathon đường mòn Việt Nam năm 2022 tại huyện Mộc Châu;  Quảng bá thông qua tham gia các hoạt động chuỗi sự kiện Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân Việt Nam và Festival trái cây, sản phẩm OCOP Việt Nam năm 2022 tại tỉnh Sơn La, Sắc màu Sơn La tại Hà Nội; Phối hợp tổ chức các hoạt động trong khuôn khổ vòng chung kết Hoa hậu du lịch thế giới năm 2022 tại tỉnh Sơn La.

Bên cạnh đó, huyện đẩy mạnh việc  ứng dụng công nghệ thông tin trong phát triển du lịch: Xây dựng bản đồ du lịch tương tác thông minh 3D/360; các video, clip quảng bá: “Tà Số - Miền đất lạ”, “Cung đường ẩm thực Mộc Châu”; vận hành trang Web quảng bá du lịch Mộc Châu với tên miền Checkinmocchau.vn; ký kết biên bản ghi nhớ nhất trí tiếp nhận tài trợ xây dựng “Phần mềm ứng dụng du lịch thông minh huyện Mộc Châu” theo đề xuất của Công ty Cổ phần IGB. Nghiệm thu Website Du lịch cộng đồng Tà Số http://tasotour.com.vn. Duy trì hoạt động của Tổ Thông tin - Điều hành du lịch huyện Mộc Châu; thành lập 01 Câu lạc bộ Hướng dẫn viên du lịch với 29 thành viên trực thuộc Trung tâm Truyền thông - Văn hoá. Sau 01 năm hoạt động, câu lạc bộ đã đã tổ chức đón gần 6.000 khách ngoại tỉnh (Hà Nội, Đồng Nai, Quảng Nam, Hà Tĩnh, Hải Dương, Ninh Bình, Thanh Hóa, Bắc Giang....), hơn 2.000 khách nội tỉnh (Thành phố Sơn La, Yên Châu, Quỳnh Nhai, Sông Mã…).

Đặc biệt, huyện đã phối hợp với Công ty cổ phần truyền thông IGB triển khai ứng dụng du lịch thông minh Mộc Châu, đến nay đã hoàn thiện cấu hình tất cả các tính năng của phần mềm gồm: Tính năng dành cho khách du lịch (tính năng tìm kiếm và xem thông tin địa điểm tham quan và dịch vụ ăn uống nghỉ dưỡng, quản lý tài khoản, kết nối cộng đồng khách du lịch, tính năng quản lý lộ trình di chuyển, đặt dịch vụ); tính năng quản lý dành cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh dịch vụ (quản lý nhà hàng, quản lý khách sạn, tổ chức quản lý các dịch vụ tại địa điểm du lịch); tính năng dành cho người quản lý hệ thống (Phân quyền tài khoản quản lý hệ thống, quản lý danh sách nhà hàng, quản lý danh sách khách sạn, quản lý địa điểm tham quan: di sản văn hóa, lễ hội; quản lý thông tin đăng tải đến người dùng). Hiện nay, đang thực hiện việc cập nhật thông tin, dữ liệu lên phần mềm. Hoàn thiện bản đồ du lịch tương tác thông minh 3D/360; Xây dựng và vận hành Website Checkinmocchau.vn.

Diệp Hương