Các hoạt động du lịch trên địa bàn huyện bắc Yên ngày càng phong phú, đặc sắc 
thu hút đông đảo du khách tới tham quan, trải nghiệm.

Trong thời gian qua, huyện đã đẩy mạnh phát triển các sản phẩm du lịch như: Du lịch sinh thái, khai thác và phát triển các sản phẩm truyền thống (nghề rèn, làm khèn, dệt thổ cẩm, các sản phẩm nông nghiệp, nấu rượu Hang Chú của người Mông, đan mây tre của người Mường, Thái...) của các địa phương, tổ chức khảo sát mô hìnhnh du lịch khám phá, thám hiểm hệ thống các hang động trên địa bàn các xã Phiêng Côn, Chiềng Sại; khai thác sản phẩm du lịch trải nghiệm Sông lưng Khủng Long, tổ chức khảo sát tuyến du lịch trải nghiệm lên đỉnh U bò - Tam giác Quỷ (xã Háng Đồng), đỉnh Sa mu (xã Xím Vàng); một số di tích trên địa bàn huyện từng bước được triển khai thực hiện và khai thác như: Phân khu di tích Hang A Phủ xã Hồng Ngài; Bãi đá khắc cổ Khe hổ xã Hang Chú; Hồ Sen xã Hua Nhàn,...

Phục dựng một số lễ hội mang đậm bản sắc dân tộc tại các xã Hang Chú, Háng Đồng, Phiêng Côn, Tạ Khoa, Chiềng Sại, Phiêng Ban. Phục dựng các Lễ hội như: Xên bản dân tộc thái xã Pắc Ngà; Cầu mùa dân tộc Dao xã Phiêng Côn…. Đẩy mạnh hoạt động chỉ đạo, định hướng cho Uỷ ban nhân dân cấp xã tổ các sự kiện, lễ hội mới như: Ngày hội văn hoá, thể thao cấp xã; Lễ hội hoa Sơn Tra, Lễ hội Mùa Vàng xã Xím Vàng, Lễ hội “Trên quê hương vợ chồng A Phủ”, xã Hồng Ngài… Cùng với đó nhiều điệu múa, lời ca tiếng hát, nhạc cụ, trò chơi dân gian các dân tộc cũng đã được chú trọng giữ gìn, bảo tồn và phát triển để phục vụ du khách. Một số xã, thị trấn thành lập các câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ mang lại giá trị tinh thần cho nhân dân: Câu lạc bộ Xứ Mường tại xã Song Pe; các câu lạc bộ dân vũ một số xã, thị trấn.

Quảng bá văn hóa ẩm thực độc đáo của các dân tộc trên địa bàn huyện tại các lễ hội, ngày hội và luôn được ưu tiên là thực đơn chính trong các nhà hàng trên địa bàn. Việc phát triển các tour du lịch đã được chú trọng, đến nay cơ bản đã định hình được tour du lịch Bắc Yên với điểm nhấn là Thiên đường mây Tà Xùa. Cùng với đó là công tuyên truyền, quảng bá xúc tiến du lịch Bắc Yên trên các phương tiện thông tin truyền thông, mạng xã hội, trên các kênh truyền hình, báo, đài trung ương và địa phương. Chỉ đạo, hướng dẫn Uỷ ban nhân dân cấp xã tổ chức các sự kiện du lịch, văn hóa, thể thao (Ngày hội văn hoá, thể thao và du lịch; lễ hội Xên bản; Lễ hội Cầu mùa, Lễ hội Mùa Vàng), đã thu hút được đông đảo người dân và du khách tham quan, trải nghiệm.

UBND huyện đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, các cơ quan, đơn vị có liên quan, các UBND xã, thị trấn rà soát, đề xuất danh mục đầu tư hạ tầng phục vụ du lịch có trọng điểm, các công trình hạ tầng đã được xây dựng theo quy hoạch. Từng bước hoàn thành các công trình hạ tầng khu du lịch sinh thái Tà Xùa, điểm du lịch sinh thái Pu Nhi - Phiêng Ban, điểm du lịch sinh thái Hồ Sen - Hua Nhàn, các công trình hạ tầng khu di tích Hang A Phủ, bãi đá Khắc cổ Khe Hổ.

Hoàn thiện quy hoạch, cơ chế quản lý, chính sách đầu tư phát triển du lịch, UBND huyện đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, các cơ quan, đơn vị có liên quan, các UBND xã, thị trấn rà soát, đề nghị cấp có thẩm quyền phê duyệt, điều chỉnh các quy hoạch về du lịch trên địa bàn huyện. Tích cực tham gia góp ý đối với chính sách phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Sơn La; đề xuất các danh mục thu hút lĩnh vực du lịch trên địa bàn huyện.

Tiếp tục hoàn thiện tổ chức, bộ máy quản lý nhà nước về du lịch; nâng cao năng lực cho đội ngũ các bộ quản lý du lịch các cấp. Huyện đã thành lập Ban chỉ đạo về phát triển du lịch (BCĐ 256). Các hoạt động nâng cao năng lực cho đội ngũ nhân lực du lịch từng bước được cải thiện về số lượng và chất lượng.

Có thể thấy, với việc chỉ đạo thực hiện cơ bản việc khai thác tốt tiềm năng, lợi thế, thực hiện cơ bản đồng bộ các giải pháp đã thúc đẩy phát triển du lịch huyện, góp phần vào phát triển kinh tế xã hội và công cuộc xóa đói, giảm nghèo của huyện. Các điểm thăm quan, tour, tuyến du lịch trên địa bàn huyện đã bước đầu được định hình. Vị thế du lịch huyện Bắc Yên từng bước nâng cao và được Ủy ban nhân dân tỉnh quan tâm triển khai xây dựng đồ án quy hoạch chung khu du lịch cấp tỉnh đối với xã Tà Xùa và các vùng lân cận (Làng Chếu, Xím Vàng, Háng Đồng, Phiêng Ban). Đồng thời góp phần thực hiện hiệu quả các mục tiêu đề ra tại Nghị quyết cụ thể: Trong giai đoạn 2021 – 2023, tổng lượng khách (lũy kế) tính đến quý III năm 2023 là 298.501 lượt đạt 99,5% mục tiêu Nghị quyết đề ra; Thời gian lưu trú trung bình 1,5 ngày, đạt mục tiêu Nghị quyết đề ra; Tổng Doanh thu du lịch (lũy kế) tính đến quý III năm 2023 ước đạt 201,3 tỷ đồng đạt 87,5% kế hoạch giai đoạn đề ra; Cơ sở vật chất kỹ thuật ngành du lịch, đến quý III, năm 2023 toàn huyện có 78 cơ sở lưu trú, vượt mục tiêu Nghị quyết đề ra; lao động ngành du lịch đến quý III năm 2023, du lịch tạo việc làm cho trên 400 lao động, trong đó, khoảng 45,8% lao động trực tiếp làm việc trong lĩnh vực du lịch, dự báo đạt mục tiêu Nghị quyết đề ra.

Lê Hồng