Di tích lịch sử khu căn cứ cách mạng Việt Nam – Lào là biểu tường sinh động của tình đoàn kết hữu nghị hợp tác đặc biệt giữa hai tỉnh Sơn La – Hủa Phăn nói riêng và hai nước Việt - Lào nói chung.

Ngày 20-5-1945, Bộ Tổng Chỉ huy ban hành Quyết định số 149-TCH về việc thành lập Ban Xung phong Lào Bắc, ngày 14-6-1945, Bộ Chỉ huy Liên khu X ban hành Chỉ thị số 10-BCH/CT về việc thành lập Ban xung phong Lào - Bắc, do đồng chi Cayxỏn Phômvihản làm Trưởng ban. Nhiệm vụ chủ yếu của Ban xung phong Lào - Bắc là phối hợp với Đội xung phong Quyết Tiến của Sơn La giúp lực lượng kháng chiến Lào xây dựng căn cứ cách mạng tại 4 tỉnh phía bắc Lào là: Hủa Phăn, Xiêng Khoảng, Phóng Sa Lỳ và Luông Pha Băng; lấy địa bàn Lao Hùng, Phiêng Xá, Moong Năm, thuộc huyện Xiểng Khọ, tỉnh Hủa Phăn là cơ sở hoạt động chính.

Từ năm 1948 đến năm 1951, Ban xung phong Lào - Bắc dừng chân tại bản Phiêng Sa (huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La) để tổ chức huấn luyện quân sự và nắm bắt tình hình trước khi trở về xây dựng căn cứ địa cách mạng tại huyện Xiêng Kho (tỉnh Hủa Phăn) và các tỉnh phía bắc của Lào.

Tại đây, nhân dân bản Phiềng Sa và gia đình ông Tráng Lao Khô đã ủng hộ, chia sẻ lương thực, thực phẩm để nuôi giấu cán bộ cách mạng, giúp đồng chí Cayxỏn Phômvihản và Ban xung phong Lào - Bắc hoạt động, bảo đảm bí mật, an toàn. Từ đây, Ban xung phong Lào - Bắc đã xây dựng và mở rộng căn cứ vào các vùng đất thuộc các tỉnh phía bắc Lào, phát triển mạnh mẽ lực lượng vũ trang cách mạng của nhân dân Lào. Năm 1962, bản Phiêng Sa được đổi tên thành bản Lao Khô.

Bản Lao Khô là địa danh ghi dấu một thời lịch sử của mối quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa hai nước Việt Nam - Lào. Ngày 3-4-2012, Khu căn cứ cách mạng Việt Nam - Lào được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia.

Ngày 24-4-2012, Quốc hội hai nước Việt Nam - Lào đã long trọng tổ chức Lễ động thổ trùng tu, tôn tạo di tích; Lễ khánh thành đã được tổ chức vào ngày 6-7-2017.

Nguồn theo Địa chí Sơn La xuất bản năm 2020